اتیسم اختلالی عصب-رشدی است که در سه سال اول زندگی بروز میکند و مادام العمر است، شاخصهی اصلی آن نقص در ارتباط و تعاملات اجتماعی و بروز رفتارهای کلیشهای و خزانهی رفتاری، حرکتی و… محدود می باشد. اتیسم بر روی درک افراد از دنیا و تعاملاتشان با افراد اثر میگذارد.
افراد دارای اتیسم، دنیا را متفاوت تر از بقیه میبینند، میشنوند و حس میکنند.
اتیسم بیماری نیست و درمان دارویی قطعی نیز ندارد، اما با توانبخشی فرد دارای اتیسم میتواند مهارت کسب کرده و زندگی مستقلی داشته باشند و همچنین نبوغ خاصی را از خود نشان دهد.
اتیسم شرایطی به صورت طیف بوده که از شدید تا خفیف متغیر است و به صورتهای متفاوتی در رفتارهای فرد دارای اتیسم نمایان میشود.
بعضی از افراد دارای اتیسم، مشکلات همراه دیگری نیز از جمله کمتوانی ذهنی، اختلال یکپارچگی حسی، اختلال بیشفعالی و نقص توجه، صرع و مشکلات گوارشی دارند؛ که به معنای این است که این افراد نیازمند سطوح حمایتی مختلفی هستند.
اتیسم بر روی درک افراد از دنیا وتعاملاتشان با افراد اثر می گذارد. افراد دارای اوتیسم، دنیا را متفاوتتر از بقیه میبینند، میشنوند و حس میکنند.
اختلال اتیسم به واسطه مجموعهای از رفتارهای مشخص، تعریف شده و به صورت یک طیف بوده که بر افراد مختلف به شکل و درجات متفاوت تاثیر میگذارد. درحالیکه هیچ دلیل واحدی برای اتیسم شناخته نشده، تشخیصهای زودهنگام، به افراد، در دریافت حمایت و خدماتی که نیاز دارند کمک میکنند. این حمایتها، کیفیت زندگی و فرصتهای بیشماری را برای آنها فراهم مینمایند.
ویژگیها و تشخیص بیماری اتیسم
ویژگی های اتیسم در راهنمای تشخيصی و آماری اختلالات روانی، چاپ پنجم به این شکل آمده: تفاوتهای دائمی در ارتباطات، روابط بین فردی و تعاملات اجتماعی در محیطهای مختلف. نشانههای قابل مشاهده عبارتند از:
- صحبت نکردن یا داشتن الگوهای غیرعادی کلامی
- مشکل در درک ارتباطات غیرکلامی
- مشکل در ایجاد یا حفظ دوستی
- مشکل در ادامه مکالمات
رفتارهای محدود و تکرار شونده، الگوها، فعالیتها و علائق نشانههای قابل مشاهده:
- تکرار کردن صداها یا عبارات (پژواک گویی)
- حرکات تکرارشونده
- ترجیح بر یکنواختی، و مشکل در گذار و داشتن روال عادی
- علائق انعطاف ناپذیر یا به شدت محدود و شدید
- حساسیت شدید به محرکهای مختلف یا حساسیت خیلی کم به آنها
مطابق آیین نامه تشخیصی و آماری انجمن روانشناسی آمریکا، که توسط متخصصان بالینی برای تشخیص اتیسم بکار میرود، ویژگیهای اصلی اتیسم باید در اوایل کودکی ظهور کنند. اما ممکن است تا زمانی که نیازهای اجتماعی، فراتر از ظرفیت سازشپذیری فرد مبتلا به اتیسم نباشند، کاملاً آشکار نشوند و برخی علائم ممکن است بخاطر یادگیری استراتژیهای سازگاری، پنهان شده و دیده نشوند
علت شناسی اتیسم:
اتیسم علت واحدی ندارد. زمانی تصور میشد که اختلال روانشناختی ناشی از تجارب تروماتیک (ضربه به سر)، منجر به انحراف هیجانی و اجتماعی میشود که این صحیح نیست. امروزه، پژوهشگران معتقدند که احتمالاً چندین ژن، ترکیب با عوامل محیطی، در ایجاد اتیسم دخیل باشند. همچنین بعضی مطالعات در افراد اتیسم، نابهنجاریهایی در چندین ناحیه مغزی شامل مخچه، آمیگدال (بادامه) و هیپوکامپ را نشان دادهاند. این یافتهها قابل توجه و مهم هستند و نیاز به مطالعه بیشتری دارند.
شیوع اتیسم:
در آپریل 2018مرکز کنترل بیماریها و شیوع امراض آمریکا میزان شیوع اتیسم را 1 نفر در هر 59 نفر و یک نفر در هر 37 پسر و 1 نفر در هر151 دختر متولدشده اعلام نمود. شواهد نشاندهنده پیشرفت سریع اختلال طیف اتیسم است و به احتمال فراوان در آینده باید منتظر آمارهای ناگوارتری در مورد این اختلال باشیم(امار قبلی این اختلال 1 نفر در هر 68 نفر و 1 نفر در هر 54 پسر متولد شده بود). البته آمار شیوع اختلال طیف اتیسم در کشورها و قارههای مختلف متفاوت است. آمار دقیقی در مورد شیوع این اختلال در ایران موجود نیست ولی درصورتیکه در کشور ما هم مانند کشور آمریکا از ابزارهای تشخیصی دقیق و متخصصین با صلاحیت برای تشخیص اختلال طیف اتیسم استفاده گردد به احتمال فراوان آمارها میتواند نگرانکننده باشد.